Analık İzni Değil Güvenceli İstihdam
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı meclis alt komisyonuna geldi. Tasarı, doğum sonrası yarı zamanlı çalışma önerisi ile kadınların kazanılmış haklarını gasp etmekte ve kadınlar aleyhine birçok madde içermektedir. Tasarı,2015 Ocak ayında hükümetin açıkladığı Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programını yasallaştırmayı amaçlamaktadır.
AKP, işçi ve emekçilere dayattığı esnek ve güvencesiz çalışma politikasını kadınlar üzerinden hayatta geçirmeye çalışıyor. Her fırsatta kadını kamusal hayatın dışında ve ev içinde tanımlayan, kadının esas görevinin aile içinde konumlanmak olduğunu ideolojik olarak dayatan kadın düşmanı AKP, doğum iznini esnek, yarı zamanlı ve güvencesiz çalışmanın kaldıracı haline getirmeye çalışıyor.
Tasarı, kadınları sadece annelikle tanımlayıp, kamusal alanda ve ücretli emek gücünde öncelikle annelik ‘’görevinin’’ belirlediği çizgilerle var etmeye çalışmaktadır. Kadınları erkeklerle eşit görmeyen ancak anneliğin kazandırdıklarıyla var olabileceğini vurgulayan ve iki kişi arasındaki birliktelik ilişkisini ‘’aile olmakla’’ sınırlandıran tasarı kadınlara aile dışında bir yaşam tanımıyor.
Tasarıda bir lütufmuş gibi sunulan ‘Kadın memurlara doğum yapmaları halinde analık izni sonrasında birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar, mali ve sosyal haklarda herhangi bir kesinti yapılmaksızın çalışma’ ile kadınlara çok çocuk az çalışma müjdesi veriliyor. Doğum izni kullanan kadınların yerine yarı zamanlı güvencesiz çalışan kadınların istihdam edileceğini tahmin etmek ise zor değil. Bu uygulama kamuda çalışan kadın emekçilerin iş güvencesini ilk elden ortadan kaldırıyor. Doğum izni kadınların en temel hakkıdır ve kadınlar bu hakkı elde etme için nice mücadeleler vermiştir. AKP, bu hakkı kullandırmak için doğum yapan kadınlara esnek çalışmayı, doğurmayan kadınlara ise güvencesizliği dayatmaktadır.
AKP sermayenin ihtiyaçlarını karşılamak, karını artırmak amacıyla, yarı zamanlı çalışma modelini kadınlardan başlayarak yaygın ve yerleşik bir uygulama haline getirmeye çalışıyor. Yarı zamanlı çalışma; eksik sigorta primi ve düşük ücret anlamına gelmektedir. Akp bu sorunu şimdilik ücretin kalan yarısı ve sigorta pirimi için ‘’işsizlik fonunu’’ garanti olarak göstererek çözeceğini belirtiyor. Emekçilerin ücretlerinden kesilerek elde edilen bu fonun yine yarı zamanlı çalışan emekçilere verilmesi sermayenin karını artıran ve sermayenin yükünü emekçilerin sırtına yükleyen ikiyüzlü bir uygulamadır. Bu uygulama ile birlikte işverenlere yarım çalışma ödeneği adı altında işsizlik sigorta fonundan kaynak aktarımının önü açılıyor. Ayrıca yarı zamanlı çalışma modeli yerleşik hale getirildikten sonra prim tamamlama uygulamasından vazgeçilmeyeceğinin de bir garantisi yok.
AKP Kadınların Kazanılmış Haklarını Gasp ediyor
AKP, emekçi düşmanı politikalarını hayata geçirirken sadece kadınları kullanmak ve cinsiyetçiliği derinleştirmekle kalmıyor, kadınların kazanılmış haklarını da gasp ediyor. Doğum sonrası yarı zamanlı çalışmayı getirirken kadınların mücadele ile kazandığı süt iznini kaldırıyor. Günlük çalışma süresinin yarısına denk gelen yarı zamanlı çalışırken kadınlar süt iznini kullanamayacak. Böylece AKP, hem doğum sonrası esnek çalıştırdığı hem de onun yerine güvencesiz geçici çalıştırdığı kadınların süt izni hakkını ortadan kaldırmış oluyor.
Bir diğer hak gaspı ise 657 sayılı kanuna tabi çalışan kadınlar doğum sonrası yarı zamanlı çalışma ile her ne kadar mali ve sosyal hakları zarar görmeden yararlanacaktır denilse de uygulama öyle değil. Uygulamanın nasıl olacağını tarif eden bölümde ‘Derece yükselmesi ile kademe ilerlemesi için aranan süreler açısından bu şekilde çalışılan dönemdeki hizmet süreleri yarım olarak dikkate alınır.’ maddesi yer alıyor. Aynı bölümde ‘yarı zamanlı çalışma tam ücret’ propagandasının nasıl bir düzmece olduğu ise ‘Yarı zamanlı olarak çalışılmaya başlanan günü izleyen ay başından itibaren normal zamanlı çalışılması halinde ödenmesi gereken sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının yarısı üzerinden sigorta primi ve emekli keseneği ödenir’ denilerek uzun olan emeklilik süresi daha da uzatılıyor ve neredeyse kadınlar için emeklilik hayal oluyor.
Bu paket yasalaşırsa;
Kadınlar, yarı zamanlı ve güvencesiz işlere mahkum olacak.
Kadınlar, daha düşük ücretle vasıfsız işlerde iş güvencesi olmadan çalıştırılacak.
Kadınlar, kamusal hayatın dışına itilerek ev içine hapsedilecek .
Kadınlar görevde yükselme, terfi ve sorumluluk gerektiren işlerde ayrımcılığa uğrayacak.
Kadınlar için emeklilik hayal olacak.
Nitelikli iş gücü içindeki kadınların işsizlik sorunu artacak.
AKP’nin ve Sermayenin Saldırılarına Teslim Olmayacağız!
Biz Eğitim Sen’li Kadınlar olarak ‘’eşit işe eşit ücret’’ talebimizi bir kez daha haykırıyoruz ve diyoruz ki;
v Çocuk bakım izinleri, hiçbir hak kaybı ya da part-time çalışma dayatması olmaksızın, erkeklerle eşit hak ve sorumluluklarla düzenlenmelidir.
v İşyerlerindeki çalışma düzeni kadın ve erkeklerin çocuklarına bakam yükümlülüğüne uygun şekilde düzenlenmelidir.
v ‘’Aile sorumlulukları’’ ‘’çocuk bakımı’’ gibi bahanelerle kadınlara esnek çalışma formları dayatmak yerine, tam zaman ve güvenceli istihdam olanakları sağlayacak yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
v Çocuk bakımı anne baba olarak ebeveynlerin ortak sorumluluğu olarak görülmeli, tasarıda ‘’analık izni’’ olarak tarif edilen doğum sonrası izin ‘’ebeveyn izni’’ olarak düzenlenmelidir.
AKP’nin işçi ve emekçi düşmanı politikalarını kadınlar üzerinden hayata geçirme anlamı taşıyan bu kanun taslağını kabul etmiyoruz. Tüm kadınları bu tasarıya karşı kazanılmış haklarına sahip çıkmaya çağırıyoruz. Esnek ve güvencesiz çalışmanın ilk önce kadınlarda uygulanacağı, kadınların kazanılmış haklarını gasp eden, kadını aile üzerinden tanımlayan ve onu eve hapsetmenin koşullarını hazırlayan bu tasarı meclis alt komisyonundan derhal geri çekilmelidir.20.01.2015
Şükran YEŞİL
Eğitim Sen Adana Şube Kadın Sekreteri